W ramach obchodów Chanuki w JCC Warszawa odbyła się Makabiada dla dzieci, chanukowe kasyno, z którego dochód przekazaliśmy na Dom Dziecka im. Janusza Korczaka oraz warsztaty kulinarne ze znaną nam już dobrze Marylą Musidłowską.
/Tutaj znajdziesz pierwszy post dotyczący chanukowych przepisów./
Tym razem motywem przewodnim stała się oliwa. Nie obyło się bez placków ziemniaczanych (podawanych ze śmietaną i łososiem lub pstrągiem) ani pączków przygotowywanych przez Joannę Jakubiuk, w której rodzinnym domu na Podlasiu smaży się je tradycyjnie w grudniu, co być może świadczy o przenikaniu się kultur. Poza opowieściami o obyczajach domowych, uwagę wszystkich przyciągnęły przekąski i historie dotyczące samej oliwy, nie tylko w kontekście chanukowego cudu.
Dzięki Maryli dowiedzieliśmy się między innymi, że:
• oliwa z oliwek nadaje się do smażenia, a jej kolor nie jest zależny od jakości – jedyne, czego należy unikać to pomarańczowe i czerwone smugi, które oznaczają, że produkt uległ utlenieniu.
• Mętny wygląd oliwy oznacza, że po tłoczeniu nie została poddana filtrowaniu. Nie ma to jednak nic wspólnego ze sposobem tłoczenia oliwek. Błędne jest zatem myślenie, że oliwa, która jest mętna i mało przejrzysta jest naturalna, a ta o przezroczystych właściwościach została poddana procesom chemicznym. Pamiętajmy, że żadna oliwa extra vergine nie podlega procesom chemicznym. Mętność oliwy może mieć swój urok, lecz w rzeczywistości znajdujące się w niej cząsteczki oliwek, a właściwie resztki pozostałe po tłoczeniu z czasem fermentują przez co oliwa taka szybciej się psuje i szybciej traci cenne substancje zdrowotne.
• Wyrażenie „pierwsze tłoczenie” nie jest oficjalną definicją obowiązującą w kategorii oliw. Wyrażenie to pochodzi z czasów, kiedy oliwę tłoczono przy użyciu pionowych, mechanicznych pras, które wymagały podwójnego tłoczenia. Dziś w większości wytwórni stosuje się nowoczesny system tłoczenia odbywający się nieprzerwanie przy użyciu specjalnych wirówek. Każda oliwa z oliwek pochodzi więc tylko z jednego tłoczenia. Ewentualnie może być poddana jeszcze procesom chemicznym (np. rafinacji), ale nie mechanicznym. Niestety w Polsce nie znaleziono dosłownego odpowiednika dla międzynarodowej nazwy „extra virgin” (inaczej niż na przykład w Czechach – extra panensky). Za obowiązującą przyjęto nazwę ekstra oliwa z oliwek pierwszego tłoczenia umacniając w ten sposób definicję pozbawioną sensu.
• Oliwa z oliwek jest bogata także w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) we krwi nie zmniejszając poziomu dobrego cholesterolu (HDL).
• Określenie „light” w przypadku oliwy z oliwek odnosi się do smaku, a nie zawartości kalorii. Oliwa z oliwek zawiera tę samą ilość kalorii, co wszystkie inne tłuszcze – zarówno te pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego, czyli 9 kalorii na 1 gram. Różnią się natomiast kompozycją kwasów tłuszczowych, których najzdrowsze proporcje znajdują się w oliwie z oliwek i oleju lnianym tłoczonym na zimno.
• Intensywny, gorzki smak oliwy, czyli stuprocentowego soku z owoców, wynika z samego smaku oliwek, z których jest zrobiona. Oliwa traci jednak ten smak z czasem, a wraz z nim odpowiedzialne za niego substancje zdrowotne, czyli antyutleniacze (polifenole). Dlatego najlepiej spożyć oliwę w ciągu roku od jej kupienia pamiętając jednocześnie, by przechowywać ją w szczelnie zamkniętej butelce, chłodnym miejscu z dala od światła. Stara oliwa świetnie nadaje się do lampek oliwnych :)
/Tekst przygotowany na podstawie materiałów rozdawanych podczas warsztatów./
Poza wspomnianymi już smażonymi potrawami, na stole pojawiło się kilka rodzajów oliw Monini z Umbrii i Toskanii wraz ze świeżymi oliwkami oraz różne przekąski – między innymi tapenada i aioli, babka ziemniaczana, pieczywo i placki z zatarem, warzywa (por, marchewka, pieczarki, kalafior, brokuły, papryka, pomidorki koktajlowe). Po raz kolejny więc na warsztatach prowadzonych przez Marylę tradycja stała się inspiracją do szukania nowych, pysznych rozwiązań.
TAPENADA (Prowansja)
Składniki:
• 500 g oliwek bez pestek • 2 ząbki czosnku • 4-5 anchois • 100 g kaparów • oliwa • pęczek bazylii • pieprz
Przygotowanie:
Anchois, oliwki, kapary, czosnek i bazylię zmiksować z oliwą na gładką masę. Przyprawić pieprzem. Można dodać pieczonych bakłażanów lub suszonych pomidorów.
AIOLI (Prowansja)
Składniki
• 3 żółtka jaj kurzych, najlepiej z hodowli ekologicznej • 4 ząbki czosnku • sok z 1 cytryny • sól i świeżo mielony pieprz • 150ml oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
Przygotowanie
Zmiksuj razem wszystkie składniki oprócz oliwy z oliwek. Ciągle miksując, wlewaj powoli oliwę z oliwek, aż uformuje się gęsty sos.
/Zobacz też relacje z innych warsztatów prowadzonych przez Marylę Musidłowską: przepisy inspirowane Torą i Sukot w słoiku./
Warsztaty odbyły się w Centrum Sztuki Cartonovnia. Korzystaliśmy z wypożyczalni sprzętów kuchennych RentAGastro.
Za oliw(k)owe prezenty dziękujemy firmie Monini.
Z okazji Chanuki JCC Warszawa zorganizowało aż dwa kulinarne wydarzenia - jedno w ramach regularnego cyklu Uga, drugie jako sposób na świeckie obchody święta.
Chanuka jest świętem świateł i oliwy. Wiąże się z nim powstanie Machabeuszy i walki o monoteizm, jednak najbardziej znaną historią dotyczącą tego święta jest cud pomnożenia oliwy, której po zburzeniu świątyni zostało wyłącznie na jeden dzień, jednak starczyło na osiem, czyli tyle, ile zajmuje produkcja kolejnej. Z tego powodu tradycyjnie każdego roku przez osiem dni od 25. Kislew je się takie potrawy jak placki ziemniaczane zwane latkes czy pączki - sufganijot.
Na warsztatach Uga. Rodzinne podróże kulinarne prowadzące Little Chef (klik) - Katia Roman-Trzaska i Ania Sternicka - zaproponowały dwie wersje placków oraz rugelach - rogaliki z orzechami.
Wszystko poszło nam bardzo szybko, bo mieliśmy wiele małych, ale sprawnych rąk do obierania ziemniaków.
Przepisy:
LATKES
Składniki:
• 1 kg ziemniaków
• 1 cebula
• 25 g mąki
• 1 jajko
• sól i pieprz
• olej do smażenia
Sposób przygotowania:
1. Obierz cebulę i posiekaj drobno.
2. Ziemniaki obierz i zetrzyj na drobnej tarce. Zmieszaj z ziemniakami.
3. Odciśnij dokładnie warzywa przez ściereczkę kuchenną.
4. Dodaj mąkę, roztrzepane jajko, sól i pieprz.
5. Rozgrzej olej. Na patelnię nakładaj ciasto formując cienkie placki i smaż je kilka minut z każdej strony.
6. Odsącz placki z tłuszczu na papierowych ręcznikach.
7. Jedz placki z ulubionymi dodatkami.
Przepis: Clarissa Hyman, Kuchnia żydowska. Przepisy i opowieści z całego świata
LATKES Z CUKINIĄ
Składniki:
• 450 g cukinii
• 600 g ziemniaków
• 1 średnia cebula
• 2 jajka
• 2 szklanki bułki tartej
• 120 g fety
• 1/2 łyżeczki soli
• 1/2 łyżeczki pieprzu
• ząbek czosnku
• olej do smażenia
Sposób przygotowania:
1. Ugotuj ziemniaki na półtwardo.
2. Zetrzyj cukinię, fetę i ziemniaki na tarce o dużych oczkach.
3. Cebulę drobno posiekaj.
4. Wymieszaj w misce wszystkie składniki.
5. Rozgrzej olej na patelni. Nakładaj ciasto tworząc cienkie placki i smaż kilka minut z każdej strony.
Przepis: www.pistachio-lo.blogspot.com
RUGELACH
Składniki:
• 115 g masła
• 115 g tłustego białego sera
• 1 łyżka cukru
• 1 jajko
• 1/2 łyżeczki soli
• 250 g mąki
• 200 g roztopionego masła
• 250 g rodzynek
• 130 g posiekanych orzechów włoskich
• 225 g drobnego cukru
• 2 łyżeczki cynamonu
Sposób przygotowania:
1. W misie miksera utrzyj masło z serem. Pod koniec dodaj cukier, jajko i sól.
2. Wyrabiaj ciasto ręką dodając mąkę. Ciasto musi być zwarte i gładkie tak, aby można było je rozwałkować.
3. Uformuj z ciasta kulę i wstaw na około godzinę do lodówki.
4. Podziel ciasto na 6 części.
5. Posyp stolnicę mąką i rozwałkuj każdą część na grubość ok. 3 mm.
6. Ułóż na cieście mielone orzechy i rodzynki. Posyp częścią cukru i cynamonem.
7. Każdy z krążków pokrój na 8-10 krążków i zwijaj je od podstawy do wierzchołka.
8. Ułóż ciastka na blasze, posmaruj roztopionym masłem i posyp pozostałym cukrem.
9. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180 C przez 20-30 minut. Ciastka są gotowe, kiedy się zrumienią.
Przepis: www.niebowgebie.blox.pl
JCC Warszawa zaprasza na Oliwkowe Warsztaty Kulinarne
piątek 14 grudnia, godz. 17:30, ul. Hoża 51
- chanukowe gotowanie
- tajemnice oliwy
- wspólna kolacja szabatowa.
Przybywajcie!
Zajęcia prowadzi słynna i wspaniała Maryla Musidłowska.
zapisy! : biuro@jccwarszawa.pl
wstęp wolny — w miejscu: Hoża 51
