środa, 31 października 2012

Limud



Ostatni weekend października odbył się pod hasłem Limud - hebr. uczyć się. Limud to także program od pięciu lat organizowany w Polsce przez Fundację JDC Poland, mający jednak dłuższe tradycje. Zaczęło się ponad trzydzieści lat temu w Wielkiej Brytanii. Pomysł był prosty - członkom społeczności żydowskiej zaoferowano intensywny cykl warsztatów, seminariów i wykładów. Kilka dni, dziesiątki możliwości poszerzania wiedzy z dosłownie każdej dziedziny życia żydowskiego. Rola prowadzących przypadła... Samym uczestnikom. Dziś idea, w ramach której nauczyciele stają się uczniami, a uczniowie nauczycielami gromadzi tysiące ludzi na całym świecie. Tematem tegorocznego Limudu była sama nauka i studiowanie tekstów.

Tora stała się też inspiracją dla Maryli Musidłowskiej, która przygotowała warsztaty kulinarne w oparciu o Pieśń nad Pieśniami - stąd pomysł na wykorzystanie wina, wonności, jabłek i miodu.



Jam róża Saronu, lilja dolin.
Jako lilja między cierniem, tak przyjaciółka moja między dziewicami.
Jako jabłoń między drzewem leśnem tak luby mój między młodzieńcami. W cieniu jego bawiłam się tak chętnie, a owoc jego słodkim był podniebieniu mojemu.
Powiódł mnie do sali wina, a chorągwią jego nademną miłość.
Pokrzepcie mnie tymi sokami, posilcie mnie temi jabłuszkami, bom chora z miłości.

(...)
O, jakżeś piękna, jakożeś urocza, miłości moja przerozkosza!
Ta postawa twoja podobna do palmy, a piersi twoje podobne do gron.
Pomyślałem: na tę palmę chciałbym wstąpić, a pochwycić gałązki jej, a będą mi piersi twoje jako grona winne, a woń nozdrzy twoich jako jabłek wonnych.
A podniebienie twoje jako wino wyborowe, które lubemu memu łagodnie spływa, a pobudza do szeptu usta śpiących.
"Pieśń Salomona", tłum. I. Cylkow (PDF dostępny online 31. października 2012)



ZAPIEKANE JABŁKA
Składniki:
• jabłka • miód • laski cynamonu • ziarenka kardamonu • rodzynki • czerwone wino • orzechy • świeża mięta lub bazylia

Sposób przygotowania:
1. Wydrąż jabłko, ale nie obieraj go.
2. W moździerzu utłucz cynamon i ziarenka kardamonu. Wymieszaj przyprawy z płynnym miodem.
3. Do dziurek w jabłkach wciśnij rodzynki. Zalej je miodem z przyprawami.
4. Ułóż jabłka ściśle w rondlu. Podlej obficie dobrym czerwonym winem i resztą miodu. Przykryj je i wstaw do piekarnika, żeby zmiękły (to, kiedy jabłka zmiękną, zależy od ich gatunku).
5. Na suchej patelni upraż orzechy, jakie lubisz najbardziej (może być to mieszanka). Jeśli się przypalą, wytrzyj je w ściereczce.
6. Kiedy jabłka będą już prawie miękkie, zdejmij pokrywę, żeby nadmiar wody z wina odparował i utworzył się sos o konsystencji balsamico.
7. Jabłka podawaj polane sosem z pieczenia, obsypane orzechami i przyozdobione listkami świeżej mięty lub bazylii.




Drugie warsztaty limudowe poprowadził Ami Mehl - izraelski dyplomata, którego pasją jest gotowanie.


Ami wyszedł od cytatu:
Wtedy Jakub podał Ezawowi chleb i gotowaną soczewicę. Ezaw najadł się i napił, a potem wstał i oddalił się. Tak to Ezaw zlekceważył przywilej pierworodztwa.
Księga Rodzaju 25,34; Biblia Tysiąclecia


SAŁATKA Z BULGUREM
Składniki:
• szklanka kaszy bulgur • 2 szklanki wrzątku • sok z jednej cytryny • odrobina oliwy • garść żurawiny • garść migdałów • 1 cebula • natka pietruszki • trochę grzybów • marchewka • sól, pieprz, słodka papryka, czosnek i kurkuma • olej do smażenia

Sposób przygotowania:
1. Do kaszy bulgur zalej wrzącą wodę i przyprawy. Przykryj na 20-30min.
2. Obierz marchewkę i zetrzyj na tarce.
3. Pokrój cebulę i podsmaż ją.
4. Pokrój grzyby na plasterki i dodaj je do cebuli.
5. Na ostatnie kilka minut smażenia dorzuć też marchewkę.
6. Dodaj pietruszkę, migdały i wszystkie warzywa z patelni do kaszy bulgur.
7. Dodaj do całości trochę oliwy i sok z cytryny.
8. Wymieszaj wszystko i gotowe!


ZUPA Z SOCZEWICY
Składniki:
• dwie szklanki czerwonej lub zielonej soczewicy • sześć szklanek wody • marchewka • cebula • cytryna pokrojona w plasterki • olej do smażenia • sól, pieprz, czosnek i kumin

Sposób przygotowania:
1. Namocz soczewicę (minimum godzinę).
2. Pokrój cebulę i usmaż ją.
3. Pokrój marchewkę na plasterki.
4. Gotuj przyprawioną soczewicę, cebulę i marchewkę przez minimum dwie godziny na średnim ogniu.
5. Kiedy będą gotowe zmiksuj całość ostrożnie (pilnując, by nie powstała zupa-krem).
6. Podawaj z plasterkiem cytryny.



Fot. Piotr Kulisiewicz

niedziela, 14 października 2012

Uga z okazji Sukot

W ostatni piątek spotkaliśmy się na warsztatach Uga - rodzinne podróże kulinarne. To cykl przeznaczony dla rodziców z dziećmi organizowany przez JCC Warszawa. Raz w miesiącu wybieramy się w kulinarną podróż dookoła żydowskiego świata, podczas której uczestnicy przygotowują wspólną kolację szabatową w oparciu o tradycje kuchni żydowskiej różnych regionów oraz o kalendarz świąt. To wyjątkowa okazja do poznania kultury żydowskiej ze smacznej strony!



Warsztaty odbywają się w Little Chef (klik) - miejscu, gdzie gotują dzieci. Jedynie w szczególnych okolicznościach również dorośli mają możliwość wejścia do tej kuchni i tak jest w przypadku naszych spotkań, gdzie jednak stają się oni pomocnikami młodych kucharzy.



Tym razem tematem naszej podróży kulinarnej było minione już święto Sukot zwane po polsku "Kuczki" lub "Święto Szałasów". Żydzi obchodzą je wspominając tułaczkę swoich praojców po pustyni po wyjściu z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. „Sukot”, czyli „Szałasy” mają symbolizować tymczasowe domy, które budowali Żydzi przenosząc się z miejsca na miejsce. Druga interpretacja odnosi się do szałasów, w których mieszkali hebrajscy rolnicy na polach w czasie żniw. Sukot zatem to także radosne święto plonów.


Z tej okazji zdecydowaliśmy oprzeć swoje potrawy na charakterystycznych składnikach - między innymi granatach i daktylach oraz dużej ilości innych warzyw i owoców.



Zaczęliśmy od wspólnej pracy nad zupą z dyni...



... do której przygotowaliśmy też bruschetty z pastą z pietruszki i innych ziół.



Później wzięliśmy się za sałatkę z granatami i orzechami pekan.



... a na koniec poznaliśmy prosty sposób na lemoniadę z cytryną i daktylami!



Kiedy skończyliśmy gotować przygotowaliśmy się do kolacji. Rozpoczęliśmy od zapalenia świec.



Zmówiliśmy Kidusz i Netliat jadaim...



...oraz Chamoci - błogosławieństwo nad chałką.


Po wszystkim przystąpiliśmy do jedzenia - było przepysznie!

Poniżej podajemy przepisy przygotowane przez Little Chef:

ZUPA Z DYNI PIŻMOWEJ
Składniki:
• 1 łyżeczka oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego • 2 sztuki selera naciowego pokrojonego w kostkę • 1 marchewka pokrojona w kostkę • 1 średnia cebula pokrojona w kostkę • 1/4 łyżeczki cynamonu • 250 gramów ziemniaków • 2 średnie twarde kwaskowate jabłka • 750 g dyni piżmowej, obranej i pokrojonej na kawałki (ok 3 1/2 - 4 szklanki) • 2 szklanki rosołu warzywnego lub z kurczaka • 2 - 2 1/2 szklanki wody • 1 łyżeczka soli • 1/2 łyżeczki pieprzu • 1 łyżka kwaśnej śmietany

Sposób przygotowania:
1. W dużym garnku zeszklij cebulę, marchewkę i selera. Smaż ok. 10-12 minut, aż warzywa trochę zmiękną. Dodaj cynamon i smaż jeszcze ok. 1 minuty.
2. W czasie, kiedy warzywa się duszą obierz i pokrój ziemniaki. Obierz i pokrój 1 jabłko na małe kawałki.
3. Do garnka dodaj dynię, ziemniaki, 1 jabłko, rosół i dwie szklanki wody, sól i pieprz. Gotuj 15-20 minut, aż warzywa będą bardzo miękkie.
4. Zmiksuj zupę "blenderem" pamiętając, że jest bardzo gorąca.
5. Jeżeli zupa będzie bardzo gęsta dodaj trochę wody.
6. Podgrzej zupę. W międzyczasie pokrój pozostałe jabłko w zapałki.
7. Podawaj z zapałkami jabłka i kleksem ze śmietany.

Przepis: Alexis Touchet


SAŁATKA Z GRANATEM I ORZECHAMI PEKAN
Składniki:
• liście świeżego szpinaku • 1/3 szklanki pestek granatu • 1/2 szklanki orzechów pekan • ser feta
Sos: • 6 łyżek oliwy • 2 łyżki octu jabłkowego • 1/2 łyżeczki miodu • 1/2 łyżeczki cynamonu • szczypta soli • pieprz

Sposób przygotowania:
1. Wymieszaj dokładnie wszystkie składniki sosu.
2. Szpinak ułóż w misce. Wymieszaj dokładnie z sosem winegret.
3. Posyp pestkami granatu, orzechami i serem feta.

Przepis: http://gimmesomeoven.com/pomegranate-salad-with-honey-cider-vinaigrette/


Fot. Piotr Kulisiewicz

środa, 10 października 2012

Sukot w słoiku

Warsztaty kulinarne „Sukot w słoiku” prowadzone przez Marylę Musidłowską w ramach projektu Miasteczko SZAŁasów zorganizowanego przez JCC Warszawa.

Fot. Piotr Kulisiewicz

Kiszone cytryny
kuchnia marokańska

Składniki
6-8 cytryn (zależnie od wielkości cytryn i słoika)
gruboziarnista sól morska
listek laurowy
kilka ziaren kolorowego pieprzu
kawałek laski cynamonu
dwa goździki
kilka nasion kolendry
1-2 papryczki chilli na słoik
sok z 5-6 cytryn

Przygotowanie
Wyszorowane cytryny natnij wzdłuż na pół, nie docinając do końca, a potem jeszcze raz, tak by powstały połączone z obu stron cytryny ćwiartki. Rozchyl ćwiartki cytryn i wciśnij do środka sporo soli. Włóż cytryny do słoika, przyciskając, by jak najściślej je upakować. Dodaj przyprawy, garść soli i zalej sokiem cytrynowym, zamknij i odstaw. Po tygodniu nadają się do spożycia, ale można je w lodówce przechowywać znacznie dłużej. Jeżeli na cytrynach pojawi się biały nalot wystarczy go przed użyciem spłukać.

Używaj do przyprawiania duszonych mięs (kurczaka, indyka, jagnięciny, cielęciny), do potraw kuchni arabskiej i izraelskiej, do sosów i sałatek, np. z pomidorów, oliwek, ogórków i kolendry lub do marynowania oliwek.


Dżem z gotowanych pomarańczy

Składniki
kg pomarańczy (najlepiej bezpestkowych)
700 g cukru żelującego trzcinowego
Szklanka soku z pomarańczy
4 goździki utłuczone na proszek

Przygotowanie
Pomarańcze umyj i włóż do dużego garnka. Zalej wodą, gotuj na małym ogniu 2 godziny, w razie potrzeby dolewając wodę. Po dwóch godzinach odlej gorąca wodę i zalej owoce zimną. Poczekaj aż wystygną. Pokrój pomarańcze na drobne kawałki, usuwając pestki. Pokrojone owoce włóż do rondla, zasyp cukrem i zalej sokiem. Dodaj utłuczone w moździerzu goździki, wymieszaj i zostaw na 15 minut. Wolno doprowadź do wrzenia. Gotuj 5 minut. Przełóż do czystych słoiczków.

Znakomite do herbaty, tostów, chrupiących bułeczek i mięciutkiej chałki oraz jako dodatek do ciast (np. tarty pomarańczowej) i doprawiania mięs na słodko-ostro.


Dżem z gotowanych cytryn

Składniki
kg cytryn (najlepiej bezpestkowych)
kg cukru żelującego
Sok z 5 limonek
Skórka starta z 5 limonek (wyszorowanych)

Przygotowanie
Cytryny umyj i włóż do dużego garnka. Zalej wodą, gotuj na małym ogniu 2 godziny, w razie potrzeby dolewając wodę. Po dwóch godzinach odlej gorąca wodę i zalej owoce zimną. Poczekaj aż wystygną. Pokrój cytryny na drobne kawałki (końce odrzuć), usuwając pestki. Pokrojone owoce włóż do rondla, zasyp cukrem i zalej sokiem. Dodaj skórkę z limonek, wymieszaj i zostaw na 15 minut. Wolno doprowadź do wrzenia. Gotuj 5 minut. Przełóż do czystych słoiczków.

Znakomite do herbaty, tostów, chrupiących bułeczek i mięciutkiej chałki oraz jako dodatek do ciast (np. tarty cytrynowej) i doprawiania mięs na słodko-ostro.


Dżem z surowych pomarańczy

Składniki
1500 g pomarańczy (najlepiej bezpestkowych)
1200 g cukru żelującego trzcinowego
Skórka starta z 3 pomarańczy (wyszorowanych)
0,5 łyżeczki płatków chilli

Przygotowanie
Zetrzyj skórkę z 2 wyszorowanych pomarańczy. Obierz pomarańcze ze skórki odcinając białe albedo. Obrane pomarańcze drobno pokrój usuwając pestki lub zmiksuj, jeżeli są bezpestkowe. Wymieszaj z cukrem żelującym, chilli i skórką. Zostaw na 15 minut. Wolno doprowadź do wrzenia. Gotuj 5 minut. Przełóż do czystych słoiczków.

Znakomite do herbaty, tostów, chrupiących bułeczek i mięciutkiej chałki oraz jako dodatek do ciast (np. tarty) i doprawiania mięs na słodko-ostro.