czwartek, 27 grudnia 2012

Literki...

...czyli alternatywny sposób uczenia się hebrajskiego alfabetu!




Foremki na warsztaty organizowane w ramach JCC Warszawa pożyczyliśmy od Rabina Schudricha, jednak można je kupić tu. Przy okazji przypominam przepis na kruche ciasto Marii.



Fot. Piotr Kulisiewicz

środa, 26 grudnia 2012

Święto Oliwy, cz. 2


W ramach obchodów Chanuki w JCC Warszawa odbyła się Makabiada dla dzieci, chanukowe kasyno, z którego dochód przekazaliśmy na Dom Dziecka im. Janusza Korczaka oraz warsztaty kulinarne ze znaną nam już dobrze Marylą Musidłowską.

/Tutaj znajdziesz pierwszy post dotyczący chanukowych przepisów./




Tym razem motywem przewodnim stała się oliwa. Nie obyło się bez placków ziemniaczanych (podawanych ze śmietaną i łososiem lub pstrągiem) ani pączków przygotowywanych przez Joannę Jakubiuk, w której rodzinnym domu na Podlasiu smaży się je tradycyjnie w grudniu, co być może świadczy o przenikaniu się kultur. Poza opowieściami o obyczajach domowych, uwagę wszystkich przyciągnęły przekąski i historie dotyczące samej oliwy, nie tylko w kontekście chanukowego cudu.




Dzięki Maryli dowiedzieliśmy się między innymi, że:

• oliwa z oliwek nadaje się do smażenia, a jej kolor nie jest zależny od jakości – jedyne, czego należy unikać to pomarańczowe i czerwone smugi, które oznaczają, że produkt uległ utlenieniu.
Mętny wygląd oliwy oznacza, że po tłoczeniu nie została poddana filtrowaniu. Nie ma to jednak nic wspólnego ze sposobem tłoczenia oliwek. Błędne jest zatem myślenie, że oliwa, która jest mętna i mało przejrzysta jest naturalna, a ta o przezroczystych właściwościach została poddana procesom chemicznym. Pamiętajmy, że żadna oliwa extra vergine nie podlega procesom chemicznym. Mętność oliwy może mieć swój urok, lecz w rzeczywistości znajdujące się w niej cząsteczki oliwek, a właściwie resztki pozostałe po tłoczeniu z czasem fermentują przez co oliwa taka szybciej się psuje i szybciej traci cenne substancje zdrowotne.
• Wyrażenie „pierwsze tłoczenie” nie jest oficjalną definicją obowiązującą w kategorii oliw. Wyrażenie to pochodzi z czasów, kiedy oliwę tłoczono przy użyciu pionowych, mechanicznych pras, które wymagały podwójnego tłoczenia. Dziś w większości wytwórni stosuje się nowoczesny system tłoczenia odbywający się nieprzerwanie przy użyciu specjalnych wirówek. Każda oliwa z oliwek pochodzi więc tylko z jednego tłoczenia. Ewentualnie może być poddana jeszcze procesom chemicznym (np. rafinacji), ale nie mechanicznym. Niestety w Polsce nie znaleziono dosłownego odpowiednika dla międzynarodowej nazwy „extra virgin” (inaczej niż na przykład w Czechach – extra panensky). Za obowiązującą przyjęto nazwę ekstra oliwa z oliwek pierwszego tłoczenia umacniając w ten sposób definicję pozbawioną sensu.
• Oliwa z oliwek jest bogata także w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) we krwi nie zmniejszając poziomu dobrego cholesterolu (HDL).
• Określenie „light” w przypadku oliwy z oliwek odnosi się do smaku, a nie zawartości kalorii. Oliwa z oliwek zawiera tę samą ilość kalorii, co wszystkie inne tłuszcze – zarówno te pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego, czyli 9 kalorii na 1 gram. Różnią się natomiast kompozycją kwasów tłuszczowych, których najzdrowsze proporcje znajdują się w oliwie z oliwek i oleju lnianym tłoczonym na zimno.
• Intensywny, gorzki smak oliwy, czyli stuprocentowego soku z owoców, wynika z samego smaku oliwek, z których jest zrobiona. Oliwa traci jednak ten smak z czasem, a wraz z nim odpowiedzialne za niego substancje zdrowotne, czyli antyutleniacze (polifenole). Dlatego najlepiej spożyć oliwę w ciągu roku od jej kupienia pamiętając jednocześnie, by przechowywać ją w szczelnie zamkniętej butelce, chłodnym miejscu z dala od światła. Stara oliwa świetnie nadaje się do lampek oliwnych :)

/Tekst przygotowany na podstawie materiałów rozdawanych podczas warsztatów./




Poza wspomnianymi już smażonymi potrawami, na stole pojawiło się kilka rodzajów oliw Monini z Umbrii i Toskanii wraz ze świeżymi oliwkami oraz różne przekąski – między innymi tapenada i aioli, babka ziemniaczana, pieczywo i placki z zatarem, warzywa (por, marchewka, pieczarki, kalafior, brokuły, papryka, pomidorki koktajlowe). Po raz kolejny więc na warsztatach prowadzonych przez Marylę tradycja stała się inspiracją do szukania nowych, pysznych rozwiązań.





Przepisy z oliwą w roli głównej


TAPENADA (Prowansja)
Składniki:
• 500 g oliwek bez pestek • 2 ząbki czosnku • 4-5 anchois • 100 g kaparów • oliwa • pęczek bazylii • pieprz

Przygotowanie:
Anchois, oliwki, kapary, czosnek i bazylię zmiksować z oliwą na gładką masę. Przyprawić pieprzem. Można dodać pieczonych bakłażanów lub suszonych pomidorów.


AIOLI (Prowansja)
Składniki
• 3 żółtka jaj kurzych, najlepiej z hodowli ekologicznej • 4 ząbki czosnku • sok z 1 cytryny • sól i świeżo mielony pieprz • 150ml oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia

Przygotowanie
Zmiksuj razem wszystkie składniki oprócz oliwy z oliwek. Ciągle miksując, wlewaj powoli oliwę z oliwek, aż uformuje się gęsty sos.


/Zobacz też relacje z innych warsztatów prowadzonych przez Marylę Musidłowską: przepisy inspirowane Torą i Sukot w słoiku./





Fot. Piotr Kulisiewicz

Warsztaty odbyły się w Centrum Sztuki Cartonovnia. Korzystaliśmy z wypożyczalni sprzętów kuchennych RentAGastro.

Za oliw(k)owe prezenty dziękujemy firmie Monini.

Święto Oliwy, cz. 1

Z okazji Chanuki JCC Warszawa zorganizowało aż dwa kulinarne wydarzenia - jedno w ramach regularnego cyklu Uga, drugie jako sposób na świeckie obchody święta.


Chanuka jest świętem świateł i oliwy. Wiąże się z nim powstanie Machabeuszy i walki o monoteizm, jednak najbardziej znaną historią dotyczącą tego święta jest cud pomnożenia oliwy, której po zburzeniu świątyni zostało wyłącznie na jeden dzień, jednak starczyło na osiem, czyli tyle, ile zajmuje produkcja kolejnej. Z tego powodu tradycyjnie każdego roku przez osiem dni od 25. Kislew je się takie potrawy jak placki ziemniaczane zwane latkes czy pączki - sufganijot.

Na warsztatach Uga. Rodzinne podróże kulinarne prowadzące Little Chef (klik) - Katia Roman-Trzaska i Ania Sternicka - zaproponowały dwie wersje placków oraz rugelach - rogaliki z orzechami.

Wszystko poszło nam bardzo szybko, bo mieliśmy wiele małych, ale sprawnych rąk do obierania ziemniaków.


Smażenie przypadło dorosłym...

...a my w tym czasie zajęliśmy się czymś znacznie fajniejszym - wałkowaniem...

...lepieniem...

...i malowaniem!

Skubanie listków też było całkiem zabawne ;-)

Potem zajęliśmy się rytuałami - u nas nie tylko dziewczynki mogą zapalać świeczki!

By wreszcie usiąść i zjeść pyszną kolację.

Może chcecie ugotować coś z nami następnym razem? Napiszcie! uga@jccwarszawa.pl


Przepisy:
LATKES
Składniki:
• 1 kg ziemniaków • 1 cebula • 25 g mąki • 1 jajko • sól i pieprz • olej do smażenia

Sposób przygotowania:
1. Obierz cebulę i posiekaj drobno.
2. Ziemniaki obierz i zetrzyj na drobnej tarce. Zmieszaj z ziemniakami.
3. Odciśnij dokładnie warzywa przez ściereczkę kuchenną.
4. Dodaj mąkę, roztrzepane jajko, sól i pieprz.
5. Rozgrzej olej. Na patelnię nakładaj ciasto formując cienkie placki i smaż je kilka minut z każdej strony.
6. Odsącz placki z tłuszczu na papierowych ręcznikach.
7. Jedz placki z ulubionymi dodatkami.

Przepis: Clarissa Hyman, Kuchnia żydowska. Przepisy i opowieści z całego świata


LATKES Z CUKINIĄ
Składniki:
• 450 g cukinii • 600 g ziemniaków • 1 średnia cebula • 2 jajka • 2 szklanki bułki tartej • 120 g fety • 1/2 łyżeczki soli • 1/2 łyżeczki pieprzu • ząbek czosnku • olej do smażenia

Sposób przygotowania:
1. Ugotuj ziemniaki na półtwardo.
2. Zetrzyj cukinię, fetę i ziemniaki na tarce o dużych oczkach.
3. Cebulę drobno posiekaj.
4. Wymieszaj w misce wszystkie składniki.
5. Rozgrzej olej na patelni. Nakładaj ciasto tworząc cienkie placki i smaż kilka minut z każdej strony.

Przepis: www.pistachio-lo.blogspot.com


RUGELACH

Składniki:
• 115 g masła • 115 g tłustego białego sera • 1 łyżka cukru • 1 jajko • 1/2 łyżeczki soli • 250 g mąki • 200 g roztopionego masła • 250 g rodzynek • 130 g posiekanych orzechów włoskich • 225 g drobnego cukru • 2 łyżeczki cynamonu

Sposób przygotowania:
1. W misie miksera utrzyj masło z serem. Pod koniec dodaj cukier, jajko i sól.
2. Wyrabiaj ciasto ręką dodając mąkę. Ciasto musi być zwarte i gładkie tak, aby można było je rozwałkować.
3. Uformuj z ciasta kulę i wstaw na około godzinę do lodówki.
4. Podziel ciasto na 6 części.
5. Posyp stolnicę mąką i rozwałkuj każdą część na grubość ok. 3 mm.
6. Ułóż na cieście mielone orzechy i rodzynki. Posyp częścią cukru i cynamonem.
7. Każdy z krążków pokrój na 8-10 krążków i zwijaj je od podstawy do wierzchołka.
8. Ułóż ciastka na blasze, posmaruj roztopionym masłem i posyp pozostałym cukrem.
9. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180 C przez 20-30 minut. Ciastka są gotowe, kiedy się zrumienią.

Przepis: www.niebowgebie.blox.pl






Fot. Piotr Kulisiewicz

wtorek, 4 grudnia 2012

Zaproszenie - Oliwkowe warsztaty kulinarne

JCC Warszawa zaprasza na Oliwkowe Warsztaty Kulinarne
piątek 14 grudnia, godz. 17:30, ul. Hoża 51

- chanukowe gotowanie
- tajemnice oliwy
- wspólna kolacja szabatowa.

Przybywajcie!
Zajęcia prowadzi słynna i wspaniała Maryla Musidłowska.

zapisy! : biuro@jccwarszawa.pl
wstęp wolny — w miejscu: Hoża 51

wtorek, 20 listopada 2012

Uga izraelsko

Po raz drugi spotkaliśmy się na warsztatach Uga - rodzinne podróże kulinarne. To cykl przeznaczony dla rodziców z dziećmi organizowany przez JCC Warszawa. Raz w miesiącu wybieramy się w kulinarną podróż dookoła żydowskiego świata, podczas której uczestnicy przygotowują wspólną kolację szabatową w oparciu o tradycje kuchni żydowskiej różnych regionów oraz o kalendarz świąt. To wyjątkowa okazja do poznania kultury żydowskiej ze smacznej strony!



Warsztaty odbywają się w Little Chef (klik) - miejscu, gdzie gotują dzieci. Jedynie w szczególnych okolicznościach również dorośli mają możliwość wejścia do tej kuchni i tak jest w przypadku naszych spotkań, gdzie jednak stają się oni pomocnikami młodych kucharzy.



Do pracy zajęliśmy się od końca - od deseru, którym tym razem był placek z jabłkami.



Kiedy ciasto znalazło się w piekarniku, spokojnie zajęliśmy się resztą dań - hummusem, falaflami i pastą z bakłażana!


Ktoś musiał zająć się dość nieprzyjemną sprawą - krojeniem cebuli potrzebnej nam do falafli. Wiedzieliście jednak, że istnieje sposób, by nie płakać? Wystarczy raz na jakiś czas podczas krojenia maczać nóż w zimnej wodzie!


Po przygotowaniu wszystkiego zapaliliśmy świece...


...zmówiliśmy Kidusz...


...oraz Chamoci...


...a potem szybko zabraliśmy się do jedzenia!




Przepisy:
HUMMUS
Składniki:
• Puszka cieciorki • 2-4 łyżki tahini • 5 łyżek oliwy • 3 ząbki czosnku • odrobina soku z cytryny • sól • pieprz

Sposób przygotowania:
1. Zmiksuj cieciorkę blenderem na gładką masę, powoli dolewając oliwę.
2. Dodaj tahini, najpierw dwie łyżki, a później jeżeli smak sezamu nie jest wystarczająco wyrazisty, kolejne.
3. Dolej sok z cytryny i dodaj posiekany czosnek.
4. Przypraw do smaku.
5. Podawaj z chlebem pita.

Przepis: http://alecymes.blogspot.com/2012/07/blog-post_18.html


FALAFEL

Składniki:
• 2 szklanki ciecierzycy • 1 duża cebula • 4 łyżki natki pietruszki • 4 łyżki świeżej kolendry • 6 ząbków czosnku • 2 łyżeczki kuminu • 2 łyżeczki proszku do pieczenia • 8-10 łyżek mąki • sól, pieprz • chilli cayenne • olej roślinny do smażenia

Sposób przygotowania:
1. Pokrój drobno cebulę. Pietruszkę i kolendrę posiekaj. Czosnek przeciśnij przez praskę.
2. W misce zmieszaj ciecierzycę, cebulę, pietruszkę, kolendrę, sól, pieprz, chilli, czosnek i kumin. Wszystko mocno rozdrobnij (ale nie za mocno – nie chcemy uzyskać puree).
3. Dodaj proszek do pieczenia i 8 łyżek mąki. Wymieszaj. (W razie potrzeby dodaj kolejną łyżkę mąki – z ciasta powinniśmy bez problemu formować kulki i nie powinno się ono przy tym kleić do rąk.) Naszą mieszankę przykrywamy folią i wkładamy do lodówki.
4. Formuj z ciasta kulki wielkości orzecha włoskiego.
5. Rozgrzej olej w wysokiej patelni i usmaż pierwszego próbnego falafla. Jeśli się rozpada, dodaj mąki. Jeśli nie, zabierz się do smażenia pozostałych. Powinny nabrać brązowego koloru.
6. Odsącz falafle z tłuszczu na ręczniku papierowym.
7. Podawaj z chlebkiem pita, pomidorami, świeżą sałatą.

Przepis: http://pozytywnakuchnia.pl/falafel/


BABA GHANOUSH, PASTA Z BAKŁAŻANA
Składniki:
• 1 duży bakłażan, przekrojony na pół • 50 g pasty tahini • sok z ½ cytryny • 1 ząbek czosnku • 1 łyżka posiekanej natki pietruszki • sól i pieprz • oliwa

Sposób przygotowania:
1. Nastaw piekarnik na funkcję grill lub na najwyższą temperaturę.
2. Ułóż bakłażana nacięciem do góry, posyp solą i spryskaj łyżką oliwy.
3. Wstaw bakłażana do piekarnika i piecz 20-30 minut (wierzch powinien być bardzo ciemno brązowy, a miąższ miękki).
4. Upieczonego bakłażana wystudź, następnie łyżeczką wybierz miąższ (bez przypalonej skórki) i drobno posiekaj.
5. Włóż go do durszlaka, by pozbyć się nadmiaru sok. Dodaj czosnek (przeciśnięty przez praskę), pastę tahini, sok z cytryny, sól i pieprz.
6. Przełóż do miseczki, wierzch skrop oliwą.
7. Podawaj z chlebkiem pita.

Przepis: http://whiteplate.blogspot.com/2010/09/brzydkie-dobre-baba-ghanoush.html


PLACEK JABŁKOWY

Składniki:
• 225 g masła w temperaturze pokojowej • 200 g cukru • 1/8 łyżeczki soli • 2 jajka • 315 g mąki • 2 łyżeczki proszku do pieczenia • 4 jabłka • szczypta imbiru • cynamon

Sposób przygotowania:
1. Jabłka obierz i pokrój w plastry. Posyp łyżką cukru, imbirem i cynamonem. Odstaw, żeby smaki się „przegryzły”.
2. W dużej misce utrzyj na puszystą masę masło z cukrem i solą. Dodawaj po kolei jajka.
3. W osobnej misce wymieszaj suche składniki i stopniowo dodawaj do masy jajeczno- maślanej.
4. Część plastrów jabłka pokrój na małe kawałki i dorzuć do masy. Wymieszaj delikatnie.
5. Całość przelej do tortownicy wyłożonej pergaminem i wysmarowanej olejem.
6. Na wierzchu ułóż resztę plastrów jabłka.
7. Tortownicę wstaw do piekarnika nagrzanego do 175 stopni C na około godzinę.

Przepis: http://niebowgebie.blox.pl


Fot. Piotr Kulisiewicz

środa, 31 października 2012

Limud



Ostatni weekend października odbył się pod hasłem Limud - hebr. uczyć się. Limud to także program od pięciu lat organizowany w Polsce przez Fundację JDC Poland, mający jednak dłuższe tradycje. Zaczęło się ponad trzydzieści lat temu w Wielkiej Brytanii. Pomysł był prosty - członkom społeczności żydowskiej zaoferowano intensywny cykl warsztatów, seminariów i wykładów. Kilka dni, dziesiątki możliwości poszerzania wiedzy z dosłownie każdej dziedziny życia żydowskiego. Rola prowadzących przypadła... Samym uczestnikom. Dziś idea, w ramach której nauczyciele stają się uczniami, a uczniowie nauczycielami gromadzi tysiące ludzi na całym świecie. Tematem tegorocznego Limudu była sama nauka i studiowanie tekstów.

Tora stała się też inspiracją dla Maryli Musidłowskiej, która przygotowała warsztaty kulinarne w oparciu o Pieśń nad Pieśniami - stąd pomysł na wykorzystanie wina, wonności, jabłek i miodu.



Jam róża Saronu, lilja dolin.
Jako lilja między cierniem, tak przyjaciółka moja między dziewicami.
Jako jabłoń między drzewem leśnem tak luby mój między młodzieńcami. W cieniu jego bawiłam się tak chętnie, a owoc jego słodkim był podniebieniu mojemu.
Powiódł mnie do sali wina, a chorągwią jego nademną miłość.
Pokrzepcie mnie tymi sokami, posilcie mnie temi jabłuszkami, bom chora z miłości.

(...)
O, jakżeś piękna, jakożeś urocza, miłości moja przerozkosza!
Ta postawa twoja podobna do palmy, a piersi twoje podobne do gron.
Pomyślałem: na tę palmę chciałbym wstąpić, a pochwycić gałązki jej, a będą mi piersi twoje jako grona winne, a woń nozdrzy twoich jako jabłek wonnych.
A podniebienie twoje jako wino wyborowe, które lubemu memu łagodnie spływa, a pobudza do szeptu usta śpiących.
"Pieśń Salomona", tłum. I. Cylkow (PDF dostępny online 31. października 2012)



ZAPIEKANE JABŁKA
Składniki:
• jabłka • miód • laski cynamonu • ziarenka kardamonu • rodzynki • czerwone wino • orzechy • świeża mięta lub bazylia

Sposób przygotowania:
1. Wydrąż jabłko, ale nie obieraj go.
2. W moździerzu utłucz cynamon i ziarenka kardamonu. Wymieszaj przyprawy z płynnym miodem.
3. Do dziurek w jabłkach wciśnij rodzynki. Zalej je miodem z przyprawami.
4. Ułóż jabłka ściśle w rondlu. Podlej obficie dobrym czerwonym winem i resztą miodu. Przykryj je i wstaw do piekarnika, żeby zmiękły (to, kiedy jabłka zmiękną, zależy od ich gatunku).
5. Na suchej patelni upraż orzechy, jakie lubisz najbardziej (może być to mieszanka). Jeśli się przypalą, wytrzyj je w ściereczce.
6. Kiedy jabłka będą już prawie miękkie, zdejmij pokrywę, żeby nadmiar wody z wina odparował i utworzył się sos o konsystencji balsamico.
7. Jabłka podawaj polane sosem z pieczenia, obsypane orzechami i przyozdobione listkami świeżej mięty lub bazylii.




Drugie warsztaty limudowe poprowadził Ami Mehl - izraelski dyplomata, którego pasją jest gotowanie.


Ami wyszedł od cytatu:
Wtedy Jakub podał Ezawowi chleb i gotowaną soczewicę. Ezaw najadł się i napił, a potem wstał i oddalił się. Tak to Ezaw zlekceważył przywilej pierworodztwa.
Księga Rodzaju 25,34; Biblia Tysiąclecia


SAŁATKA Z BULGUREM
Składniki:
• szklanka kaszy bulgur • 2 szklanki wrzątku • sok z jednej cytryny • odrobina oliwy • garść żurawiny • garść migdałów • 1 cebula • natka pietruszki • trochę grzybów • marchewka • sól, pieprz, słodka papryka, czosnek i kurkuma • olej do smażenia

Sposób przygotowania:
1. Do kaszy bulgur zalej wrzącą wodę i przyprawy. Przykryj na 20-30min.
2. Obierz marchewkę i zetrzyj na tarce.
3. Pokrój cebulę i podsmaż ją.
4. Pokrój grzyby na plasterki i dodaj je do cebuli.
5. Na ostatnie kilka minut smażenia dorzuć też marchewkę.
6. Dodaj pietruszkę, migdały i wszystkie warzywa z patelni do kaszy bulgur.
7. Dodaj do całości trochę oliwy i sok z cytryny.
8. Wymieszaj wszystko i gotowe!


ZUPA Z SOCZEWICY
Składniki:
• dwie szklanki czerwonej lub zielonej soczewicy • sześć szklanek wody • marchewka • cebula • cytryna pokrojona w plasterki • olej do smażenia • sól, pieprz, czosnek i kumin

Sposób przygotowania:
1. Namocz soczewicę (minimum godzinę).
2. Pokrój cebulę i usmaż ją.
3. Pokrój marchewkę na plasterki.
4. Gotuj przyprawioną soczewicę, cebulę i marchewkę przez minimum dwie godziny na średnim ogniu.
5. Kiedy będą gotowe zmiksuj całość ostrożnie (pilnując, by nie powstała zupa-krem).
6. Podawaj z plasterkiem cytryny.



Fot. Piotr Kulisiewicz